بارداری خارج از رحم چیست؟ آیا روشی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟ بارداری خارج رحم به وضعیتی گفته می‌شود که در آن تخمک بارور شده فرایند لانه گزینی و چسبیدن به دیواره رحم را طی نمی‌کند و در فضایی خارج از حفره رحم به رشد خود ادامه می‌دهد. بارداری خارج‌رحم نمی‌تواند به طور طبیعی پیش برود و نیازمند تشخیص به موقع و درمان دارد. نادیده گرفتن این شرایط می‌تواند به تجربه خونریزی بسیار شدید و تهدید کننده بیانجامد. ما در ادامه این مقاله به توضیحات بیشتری در مورد علائم، علل و روش‌های پیشگیری از حاملگی خارج از رحم پرداخته‌ایم، برای پرسش درباره نشانه‌ها می‌توانید مشاوره کودک دریافت کنید.

منبع : بارداری خارج از رحم چه نشانه هایی دارد

بارداری خارج از رحم چیست؟

بارداری خارج ازرحم به وضعیتی گفته می‌شود که در آن تخمک بارور شده فرایند لانه گزینی و چسبیدن به دیواره رحم را طی نمی‌کند و در فضایی خارج از حفره رحم به رشد خود ادامه می‌دهد. در بسیاری از موارد بارداری خارج رحم در لوله‌های فالوپی که مسیر انتقال تخمک از تخمدان به رحم هستند اتفاق می‌افتد. در برخی موارد دیگر ممکن است تخمک بارور شده در جایی نظیر تخمدان، دهانه رحم یا حفره شکم روند رشد خود را ادامه دهد که در همه این موارد وضعیت مادر تحت عنوان بارداری خارج‌رحم در نظر گرفته می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر جهت مشاوره بارداری کلیک کنید.

علائم و نشانه های بارداری خارج از رحم

بارداری خارج‌رحم در ابتدا هیچ گونه علامتی ندارد. در واقع در روزهای ابتدایی شما همان علائم رایج بارداری را مشاهده می‌کنید. در نتیجه مواردی نظیر مثبت شدن تست بارداری، حالت تهوع و حساس شدن سینه‌ها که در بارداری نرمال اتفاق می‌افتند در بارداری خارج رحم نیز تجربه می‌شوند.

اما به مرور زمان با رشد تخمک بارور شده در مکانی غیر از حفره رحم علائم نمایان می‌شوند. از جمله اولین علائم هشداردهنده در مورد حاملگی خارج ازرحم می‌توان به خونریزی خفیف یا لکه بینی و احساس درد در ناحیه لگن اشاره کرد. با این حال علائم اختصاصی بارداری خارج رحم به محل جمع شدن خون یا همان ناحیه رشد غیر معمول تخمک بستگی دارد. برای مثال زمانی که خون از لوله‌های فالوپی نشت می‌کند بانوان در کنار خونریزی احساس فشار برای اجابت مزاج را به طور مکرر تجربه می‌کنند.

علائم اورژانسی بارداری خارج از رحم

اگر تخمک بارور شده به رشد خود در لوله‌های فالوپی ادامه دهد امکان بروز شکاف و پارگی در این ناحیه وجود دارد. این مسئله می‌تواند به خونریزی شکمی بسیار شدید بیانجامد که لازم است در این شرایط سریعا به اورژانس مراجعه نمایید. از جمله دیگر علائمی که در این شرایط تجربه می‌شوند می‌توان به احساس ضعف، سبکی سر و غش اشاره کرد. 

علل و عوامل زمینه ساز بارداری خارج رحم

شاید هرگز به علت اصلی بروز بارداری خارج رحم پی نبرید. یک دلیل رایج می‌تواند وجود آسیب دیدگی در ناحیه فالوپی باشد چرا که در این حالت لوله‌های فالوپی نمی‌توانند به درستی تخمک را به سمت رحم هدایت کنند. از جمله دیگر عواملی که می‌توانند خطر بروز بارداری خارج رحمی را افزایش دهند باید به موارد زیر اشاره کرد.

– بارداری بالای 35 سال

– کشیدن سیگار

– دچار بودن به عفونت‌ها و بیماری‌های مقاربتی

– دچار بودن به بیماری التهاب لگن

– داشتن سابقه بارداری خارج ازرحم

– استفاده از داروهای پیشگیری بارداری

– استفاده از لقاح مصنوعی برای بارداری

– بارداری در شرایطی که دستگاه IUD برای پیشگیری از حاملگی در داخل رحم وجود دارد.

پیشگیری از بارداری خارج از رحم

برای پیشگیری از بارداری خارج رحم یک روش قطعی وجود ندارد اما می‌توان با انجام اقداماتی ساده احتمال بروز آن را حد زیادی پایین آورد. از جمله این اقدامات می‌توان به این 2 مورد مهم اشاره کرد.

– از رابطه جنسی محافظت نشده بپرهیزید تا احتمال بیماری‌های مقاربتی کاهش یابند.

– از کشیدن سیگار بپرهیزید و اگر در حال حاضر سیگار می‌کشید قبل از بارداری تلاش کنید آن را ترک نمایید.

روش تشخیص بارداری خارج از رحم

در صورت مشاهده هرگونه علامت از بارداری خارج رحم لازم است که در اسرع وقت به متخصصی که تحت نظر او هستید مراجعه نمایید. اگر چه این وضعیت از طریق معاینه قابل تشخیص نیست اما پزشک ممکن است برای رد گزینه‌های دیگر ابتدا این کار را انجام دهد. در مرحله بعد سونوگرافی از طریق واژن در دستور کار قرار می‌گیرد. پزشک از این طریق از وجود کیسه بارداری در درون رحم اطمینان کسب می‌کند.

روش دیگری که از طریق آن می‌توان در مورد بارداری خارج رحم اطلاعات کسب کرد انجام آزمایش خون برای تعیین سطح هورمون hCG و پروژسترون است. این دو هورمون در زمان بارداری به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کنند. اگر در آزمایش خون مشخص شود که سطح این هورمون‌ها پایین آمده یا ثابت مانده است و کیسه حاملگی نیز از طریق سونوگرافی مشاهده نشود تشخیص بارداری خارج رحم مطرح می‌گردد.

درمان بارداری خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم برای مادر خطرناک است. همچنین در این حالت امکان رشد جنین وجود ندارد. در نتیجه درمان باید بر خارج کردن کیسه حاملگی و حفظ سلامت مادر متمرکز باشد. از جمله روش‌هایی که در این وضعیت مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

دارو درمانی

زمانی که پزشک تشخیص دهد عوارض بارداری خارج رحمی فورا اتفاق نمی‌افتند دارو درمانی را به عنوان اولین گزینه انتخاب می‌کنند. در این شرایط اغلب داروی متروتروکسات به صورت وریدی به مادر تزریق می‌گردد و از طریق آزمایش خون اثرات آن بررسی می‌شود. این دارو در حقیقت یک داروی ضد سرطان است که از رشد و تقسیم سلول‌ها جلوگیری می‌کند. تزریق این دارو رشد تخمک بارور شده را متوقف می‌سازد. در صورت موثر واقع شدن این دارو علائمی نظیر دردهای شکمی، خونریزی و خارج شدن جفت تجربه می‌شوند. اگر این فرایند به طور کامل طی شود نیاز به جراحی وجود نخواهد داشت.

جراحی

بسیاری از پزشکان در شرایط بارداری خارج ازرحم جراحی به روش لاپراتومی را در دستور کار خود قرار می‌دهند. در این جراحی پزشک رویان تشکیل شده را خارج کرده و تلاش می‌کند نواحی آسیب دیده به خصوص در ناحیه لوله‌های فالوپی را ترمیم نماید. برای آشنایی با سایر روش های سقط جنین کلیک کنید.

اقدامات خانگی

بعد از عمل جراحی لازم است دستورالعمل‌های خاصی را رعایت نمایید. هدف از انجام این دستورالعمل‌ها پیشگیری از عفونت و خشک نگه داشتن محل جراحی است. از جمله اقدامات خودمراقبتی که باید در این شرایط انجام دهید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• از بلند کردن وسیله‌های سنگین بپرهیزید.
• مایعات بیشتری بنوشید تا از بروز یبوست پیشگیری شود.
• لگن شما به استراحت نیاز دارد در نتیجه از رابطه جنسی تا چند هفته بپرهیزید.
• سعی کنید در هفته‌های اول بعد از جراحی بیشتر استراحت کنید و از انجام فعالیت زیاد خودداری نمایید.
• در صورت تشدید در یا مواجه شدن با خونریزی زیاد سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

پرسش درباره باروری بعد از حاملگی خارج از رحم

احتمال بارداری موفق

شانس بارداری مجدد بعد از حاملگی خارج از رحم بستگی به علت سقط جنین دارد. در صورتی که لوله‌های فالوپ سالم باشند و در اثر بارداری خارج رحم حداقل یکی از تخمدان‌ها سالم باشد، شانس بارداری طبیعی وجود دارد. در غیر این صورت باید سلامت رحم بررسی شود و اگر حتی هر دو لوله فالوپ قطع شده باشد با روش‌هایی مثل IVF می‌توان برای فرزندآوری اقدام کرد.

چه زمانی برای بارداری اقدام کنیم؟

اگر برای درمان بارداری خارج از رحم داروی متوتروکسات تزریق شده باشد، باید حداقل سه ماه برای عادی شدن هورمون های بدن‌تان صبر کنید. چرا که این دارو بر روی سوخت ساز بدن و سلول های لازم برای بارداری تاثیر منفی می‌گذارد. همچنین اگر دو بار از این دارو به شما تزریق شده باید 6 ماه باری بارداری صبوری کنید. طبق آمار تقریبا بیش از 65 درصد خانم هایی که سابقه بارداری‌خارج از رحم داشتند، توانستند بعد از 18 ماه بارداری موفق را تجربه کنند. توصیه می‌شود حداقل سه ماه قبل از اقدام به بارداری مصرف داروی فولیک اسید را شروع کنید.

اهمیت وضعیت روحی خانم و شرایط خانواده

اگر ناراحتی روحی و یا مشکلات خانوادگی وجود دارد، بهتر است قبل از اقدام برای باردای، به دنبال راهی برای رفع آن‌ها باشید. سلامت روحی مادر به طور مستقیم بر روی رشد جنین تاثیر می‌گذارد. وجود عوامل استرس‌زا و سایر تنش‌های روانی بر روی هورمون‌ها، تغذیه، سبک زنگی و… خانم تاثیر گذاشته و آرامش را از او می‌گیرد. بنابراین بعد از تجربه بارداری خارج از رحم برای ارزیابی های روانی حتما به متخصصین روانشناسی مراجعه نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول