شطرنج برای کودکان چه تاثیری دارد؟ جوامع امروزه به دنبال جهانی شدن، در همه زمینه‌ها از تجارب و ایده‌های دیگر ملت‌ها در جهت پیشبرد اهداف ملی خود استفاده می‌کنند. دو قهرمان معروف شطرنج، تیگران پطروسیان و لِون آرونیان هر دو اهل ارمنستان هستند. ارمنستان اولین کشوری است که در مدارس آن آموزش شطرنج به کودکان ۶ ساله وجود دارد. شطرنج فواید زیادی در رشد ذهنی و استعدادهای کودکان دارد و آموزش آن به کودکان ضروری به نظر می‌رسد.

از این رو در دهه‌های اخیر اکثر کشورها به منظور پيشبرد اهداف ورزشی و آموزشی در مدارس‌شان، بازی یا ورزش شطرنج را در برنامه خود قرار داده‌اند. از آنجا که والدین نیز به فکر آینده فرزندانند و سعی در هدایت آنها در مسیر صحیح هستند. پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را بخوانید. سعی کردیم در این مطلب مهم‌ترین فواید شطرنج در سلامت مغز و رشد فکری کودکان را بیاوریم.

منبع: شطرنج برای کودکان | ضرورت و تاثیرات شطرنج بر کودکان

بازی شطرنج برای کودکان

یکی از بازی‌های فکری و جوانمردانه که در تقویت ذهن کودکان بسیار مفید است، بازی شطرنج می‌باشد. در شطرنج برخورد فیزیکی وجود ندارد، بازیکنان روبروی هم می‌نشینند و به بازی می‌پردازند. مغز و ذهن کودک در بازی شطرنج به چالش کشیده می‌شود و این امر موجب بالا رفتن فوق‌العاده سطح هوشی آنها می‌شود. گذشته از تقویت هوش، شطرنج مهارت‌های دیگری چون یادگیری رقابت سالم و صبوری را می‌آموزد. کودک می‌تواند این مهارت‌ها را در تمام مراحل زندگی خود به کار ببرد.

تأثیر شطرنج برای کودکان | مهم‌ترین فواید آن

از جمله مهم ترین فایده های بازی شطرنج در زندگی کودکان موارد زیر را می توان نام برد.

✳️ افزایش حس مسئولیت‌پذیری

اگر می‌خواهید کودکتان مسئولیت‌پذیر باشد و به راحتی اشتباهاتش را بپذیرد، به او شطرنج یاد دهید. افراد در بازی شطرنج با هر اشتباهی، بلافاصله تنبیه می‌شوند و باید برای جبران اشتباه به فکر راهی باشند. ایده‌آل بازی شطرنج این است که به کودک یاد می‌دهد قبل از هر کاری ابتدا منطقی فکر کند و همه جوانب را در نظر بگیرد و با انجام هر حرکت اشتباه، فورا جبران کند.

✳️ شطرنج برای کودکان | آموزش مهارت فکر کردن

کودکان با بازی شطرنج می‌آموزند که الگوی فکری درستی برای خودشان داشته باشند و طبق آن عمل نمایند. از سویی هم یاد می‌گیرند که لازم نیست همه روش‌ها را تجربه کنند، بلکه با بکارگیری الگوهای فکری، می توان سریع‌تر به نتیجه رسید. همچنین یاد می‌گیرند باید برای هر مشکلی، راه حلی بیابند، در نتیجه مهارت حل مسئله و قدرت تفکرشان بالا می‌رود.

✳️ انعطاف‌پذیر بودن

از جمله مزایای شطرنج برای کودکان این است که به آن ها می‌آموزد که هیچ قانونی ثابت و غیر قابل تغییر نیست؛ و قادرند در هر لحظه خود را با شرایط وفق دهند. یاد می‌گیرند برای دستیابی به هدف، همیشه نباید از یک راه مشخص رفت. بلکه می‌توان منعطف بود و راه‌های دیگر را هم امتحان کرد. بدینوسیله شطرنج موجب تقویت تفکر خلاق در آنها تقویت می‌شود.

✳️ شطرنج برای کودکان | بهترین بودن را یاد می‌گیرند

بچه‌ها در جریان بازی می‌فهمند هر چقدر هم که بازیکن خوبی باشند، باز هم همیشه بازیکن بهتری وجود دارد. درک می‌کنند که پیروز میدان بودن به جنسیت، سن و طبقه اجتماعی افراد ربطی ندارد. شطرنج برای کودکان این ارمغان را دارد که هر کس مسئول انتخاب‌ها و تصمیم‌های زندگی خود می‌باشد؛ پس باید بهترین راه را برای بهترین شدن انتخاب نمایند. همراه با تلاش برای بهترین شدن، اعتماد به نفس کودک نیز بالا خواهد رفت.

✳️ بالا رفتن بهره هوشی

تصور عموم بر این است که شطرنج‌بازان از ابتدا باهوش هستند و بخاطر هوش بالا توانستند به این رشته وارد شوند. ولی تحقیقات اخیر نشان می‌دهد؛ بعد از 4 ماه آموزش دیدن در بازی شطرنج، ضریب هوشی افراد شروع به بالا رفتن می‌کند.

✳️ شطرنج و جلوگیری از آلزایمر

همانند ماهیچه‌ها، مغز نیز برای حفظ سلامت به ورزش نیاز دارد. بازی شطرنج، نرمش مغز است و احتمال ابتلا به اختلالات شناختی و حواسی در بزرگسالی و درصد ابتلا به آلزایمر در سالمندی را کاهش می‌دهد.

✳️ شطرنج برای کودکان و بهبود خلاقیت

هنگام بازی شطرنج، نیم کره راست مغز درگیر می‌شود، که به جایگاه خلاقیت معروف است، نرمش این قسمت موجب افزایش خلاقیت و ابتکار عمل کودکان می‌شود. کودکان شطرنج‌باز، به نسبت هم سن و سالان خود، ذهن خلاق‌تری دارند.

✳️ افزایش تمرکز کودکان

تمرکز لازمه بازی شطرنج است. و از این رو با تمرکز عمیق در هنگام بازی شطرنج، این مهارت تقویت می شود. کودکان در حین این بازی یاد می‌گیرند که اگردر مواقع حساس، حواسشان حتی چند ثانیه پرت شود، تاثیر منفی روی عملکردشان دارد. پس می‌آموزند که رو عملکردشان بیشتر تمرکز کنند.

✳️ افزایش قدرت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی با آموزش شطرنج برای کودکان

ورزش شطرنج موجب گسترش پوسته جلویی مغز می‌شود. این بخش از مغز وظیفه کنترل، برنامه‌ریزی، پیش‌بینی و تصمیم‌گیری برای آینده را به عهده دارد. در نتیجه شطرنج فنون تصمیم‌گیری درست را نیز آموزش می‌دهد.

ضرورت شطرنج برای کودکان

شطرنج با تمرین دادن به ذهن، باعث تقویت ذهن می‌گردد. در واقعیت امر شطرنج چیزی فراتر از یک سرگرمی و بازی ساده است. این بازی در کودکان به تحکیم شخصیت و افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند.

در واقع شطرنج ابزاری است که گذشته از جنبه آموزشی‌اش، از طریق حرکت در چارچوب قوانین، به کودک شهروند خوب بودن را هم یاد می‌دهد. او می‌فهمد در رسیدن به هر هدفی باید از تمام فرصت‌ها استفاده کند. شطرنج بهترین وسیله آموزشی برای کودکان در دنیای امروز است تا بتوانند برای فردی بهتر شدن، در حداقل زمان بهترین تصمیمات را بگیرند.

توصیه‌های مهم به والدین جهت آموزش شطرنج برای کودکان

با توجه به مطالبی که خواندید حتما به ضرورت و اهمیت شطرنج در زندگی کودک پی برده‌اید. بنابراین اگر می‌خواهید کودکی خلاق و زرنگ داشته باشید به نکات زیر توجه کنید.

????آموزش شطرنج برای کودکان از 4 سالگی

ایده‌آل‌ترین سن برای شروع آموزش شطرنج به کودک سن 4 سالگی است. ولی توجه کنید که 4 سالگی سن حساسی برای کودکان است. در این سن ممکن است کودک به این بازی بی‌میل باشد و حتی با بزرگتر شدن هم بی‌میلی‌اش ادامه یابد. جای نگرانی نیست؛ حداقل تاثیر تلاش شما به آموزش کودک، افزایش توانایی‌هایش در ریاضی خواهد بود.

????ارائه یک آموزش سرگرم کننده

نگذارید کودک از بازی شطرنج، احساس خستگی و کسالت کند. اگر موفق نشوید بازی را برای او جذاب و سرگرم‌کننده کنید، ممکن است هرگز علاقه‌مند به این بازی نشود. او را به بازی ظطرنج مجبور هم نکنید.

????آموزش شطرنج برای کودکان و فرصت بازی با بهتر از خودش

اجازه دهید با بازیکنان قوی‌تر از خود رقابت و بازی کنند. هرگز هم به خاطر باخت او را سرزنش نکنید، در عوض به او یاد بگویید که باخت یکی از راه‌های پیشرفت است. اینگونه تشویقش کنید با بزرگترها رقابت کند. شطرنج برای کودکان به مانند راهی برای ورود به دنیای رقابت است.

????رژیم غذایی مناسب هنگام بازی شطرنج

رژیم غذایی مناسب و خوب برای شطرنج باز، مخصوصا اگر کودک باشد، بسیار ضروری است. کودکان باید از رژیمی سرشار از لبنیات، کلسیم، اسفناج ،آجیل و شکلات خالص بهره برند. شطرنج یک بازی فکریست و تمرکز و صبر زیاد لازمه آن می‌باشد. پس برای جلوگیری از خستگی کودکان، راه‌حل‌هایی برای لذت‌بخش کردن بازی پیدا کنید.

برای مثال خوراکی مورد علاقه‌‌اش (شکلات یا اسمارتیز) را به او بدهید. به این طریق که روی بعضی خانه‌ها این تنقلات را بگذارید و به کودک بگویید؛ اگر می‌خواهی به خوراکی‌ها برسی باید درست‌ترین مسیر را انتخاب کنی. از آموزش حرکات ساده شروع کنید و برای آموزش یکباره تمام فوت و فن‌ها عجله نکنید.

بهترین سن شروع آموزش شطرنج برای کودکان

طبق مطالعات بیشتر کودکان 7-6 ساله می‌توانند قوانین پایه را رعایت کنند. شاید بچه‌های 4-3 ساله هم بتوانند شطرنج بازی کنند، ولی 6-5 سالگی مناسب‌تر است. آموزش قواعد پایه از همان ابتدا، اشتباه رایج اکثر مربیان و حتی والدین است.

بگذارید بچه‌ها کمی با مهره‌ها بازی کنند و خودشان بپرسند این مهره چیست و باید چه کار کرد. این روش روی یادگیری موثرتر است. از راه‌حل‌های دیگر برای لذت‌بخش شدن آموزش داستان‌سرایی و تخیل است. مثلا داستانی برای هر مهره درست کنید؛ کودکان با این کار عاشق بازی خواهند شد.

سخن آخر

دانستید که مهارت‌های لازم برای بازی شطرنج، در تمام مراحل و شئون زندگی کودکان کاربرد دارد. در این بازی انتخاب‌های سختی وجود دارد که تمرینی برای رفع موانع زندگی به روش خلاقانه می‌شود. شطرنج بازی کودک را برای رو‌یا‌رویی با سختی‌های زندگی آماده می‌کند. بهترین هدیه شما به کودکان می‌تواند آموزش شطرنج باشد. پس حتما با کودکانتان شطرنج بازی کنید و او را به کلاس اموزشی بفرستید. شاید کودک شما نیز نابغه بعدی شطرنج باشد. به او فرصت امتحان شانسش را بدهید.