تغییر باورها و فکر از آن دسته اتفاقات چالش برانگیزی است که همه ما کم یا زیاد در زندگی با آن روبه‌رو می‌شویم. باورهای ما همان افکاری هستند که از سال‌های اول زندگی در ذهنمان شکل گرفته است. به همین خاطر شاید بتوانیم آن‌ها را از قوی‌ترین و پایدارترین مسائل در زندگی‌مان بدانیم. اما گاهی لازم است برای خروج از یک بن‌بست یا بهتر کردن زندگی افکارمان را تغییر بدهیم.

باتوجه‌به اینکه شما برای سال‌ها باورهایتان را در ذهن خود نگه داشته‌اید، تغییر آنها کار راحتی نخواهد بود. اما این به معنی غیرممکن‌بودن این کار هم نیست. شما با استفاده از راهکارهایی مثل نوشتن افکار یا قراردادن خودتان در معرض تجربیات جدید می‌توانید به این هدف برسید. ما در این مطلب کمی بیشتر راجع به تغییر باورها و روش‌های این موضوع صحبت خواهیم کرد. اگر شما هم به دنبال تغییری در باورهایتان هستید در ادامه همراه ما باشید

منبع: تغییر باورها و فکر | تمرینات سریغ تغییر باورها

اهمیت تغییر باورها و فکر

قبل از هر چیز باید از این صحبت کنیم که اصلاً تغییر باورها و فکر چه اهمیتی دارد؟ در جواب این سؤال باید گفت افکار شما مدیریت زندگی‌تان را برعهده دارند. در حقیقت این فکرهای ما هستند که مشخص می‌کنند در زندگی به چه چیزهایی و چقدر اهمیت بدهیم. باورها مثل عینکی هستند که جلوی چشم‌هایمان گذاشته‌ایم. قطعاً از پشت آن، دنیا را به همان شکلی می‌بینیم که عینک نشانمان می‌دهد.

در زندگی هم درست همین اتفاق می‌افتد. وقتی یک مسئله پیش می‌آید ما بر اساس باورهایی که داریم راجع به آن قضاوت می‌کنیم. به همین خاطر است که افراد راجع به یک اتفاق برداشت‌های مختلفی دارند. مثلاً ممکن است شما از اینکه رئیستان سرتان داد زده عصبانی بشوید و او را فردی بی‌انصاف بدانید؛ اما یک نفر دیگر در شرایط مشابه خودش را سرزنش می‌کند؛ و باور می‌کند که رئیس حق داشته است.

تا اینجا گفتیم که افکار ما در زندگی‌مان نقش مهمی دارند. اما نکته اینجاست که ذهن ما کاری به درست یا غلط‌بودن این فکرها ندارد. می‌خواهیم بگوییم همه باورهایی که در ذهن ما هستند درست نیستند؛ یا قرار نیست نتیجه خوبی داشته باشند. ذهن ما کاری به این مسئله ندارد؛ و فقط بر اساس آنچه ثبت کرده رفتار خواهد کرد. به همین خاطر اگر افکار شما ناسالم باشند در زندگی با مشکلات بسیاری مواجه خواهید شد.

افکار ما گاهی ما را به سمت یک بن‌بست می‌کشانند؛ یا شاید رنج و مشکلات بسیاری را در زندگی برایتان ایجاد کنند. گاهی اوقات نیز این باورها مناسب با شرایط دنیای بیرون نیستند. در همه این موقعیت‌ها شما می‌بایست افکارتان را تغییر بدهید تا بتوانید در رفاه و آرامش بیشتری زندگی کنید.

برای آشنایی با باورهای محدود کننده کلیک کنید.

راهکارهایی برای تغییر باورها و فکر

باورهای ما از سال‌های کودکی در ذهنمان شکل می‌گیرند. این باورها گاهی به دلیل تجربیات شخصی ما هستند؛ گاهی اوقات هم در اثر تربیت والدین ایجاد شده‌اند. هرکدام از این دو دلیل که باعث به‌وجودآمدن افکارتان شده باشد نتیجه این است که شما باورهایتان را قطعی و صددرصد می‌دانید.

زیرا در حالت اول خودتان آنها را تجربه کرده‌اید؛ و در حالت دوم افراد بسیاری هستند که درستی آنها را تأیید می‌کنند. به همین خاطر تغییردادن باورها کار راحتی نیست. اما این به معنای غیرممکن‌بودن آن نیز نخواهد بود. شما با استفاده از چند راهکار می‌توانید به خودتان برای تغییر باورهای تان کمک کنید. برای آشنایی با روش های تغییر باورها و فکر با ما همراه باشید.

✅صبور باشید

قبل از آشناشدن با هر تکنیک و روشی برای تغییر باورها و فکر باید صبرکردن را یاد بگیرید. همان‌طور که گفتیم افکار ما از سال‌های کودکی در ذهنمان شکل‌گرفته‌اند. پس قطعاً شما نمی‌توانید در عرض یک یا چند روز این باورها را تغییر بدهید.

بسیاری از مواقع ما می‌دانیم که یک فکر اشتباه است اما هنوز نمی‌توانیم آن را از ذهنمان خارج کنیم. یا شاید شما افکار جدیدی را جایگزین کرده باشید اما در لحظات خاص که باید تصمیم‌گیری کنید به سراغ الگوهای قدیمی برگردید. باید بدانید که همه اینها طبیعی است؛ و این فقط شما نیستید که درگیر این مشکلات می‌شوید. باورهای ما برای تغییرکردن نیاز به زمان دارند؛ و همچنین در طول زمان باید وقتی این باورهای جدید را در معرض آزمون قرار می‌دهید نتیجه درستی بگیرید.

✅ برای تغییر باورها افکارتان را یادداشت کنید

بسیاری از ما این مشکل را داریم که فکرهایمان را به‌درستی نمی‌شناسیم. در واقع فرد نمی‌داند دقیقاً چه اتفاقی در ذهنش می‌افتد که رفتار یا گفتار خاصی دارد. یا شاید فکرهایتان را بشناسید اما از دنباله و ریشه آن بی‌اطلاع باشید. در این شرایط طبیعتاً شما نمی‌توانید باورهایتان را تغییر بدهید.

برای ازبین‌بردن این مشکل بهتر است فکرهایتان را یادداشت کنید. می‌توانید زمانی را به این کار اختصاص بدهید و در یک شرایط مناسب به یک موضوع فکر کنید. سپس هرچه را به ذهنتان می‌آید روی کاغذ بنویسید. یا در یک روش دیگر می‌توانید هر لحظه که فکری به ذهنتان می‌رسد آن را روی کاغذ یادداشت کنید. سپس هر چیز دیگری که راجع به آن مسئله در ذهنتان شکل گرفته است را نیز یادداشت کنید.

در قدم بعدی به دو سؤال جواب بدهید. اول اینکه چه شد این فکر در شما شکل گرفت؟ برای جواب‌دادن به این سؤال سعی کنید به‌دقت شرایطی که باعث می‌شود به سراغ این فکر بروید را یادداشت کنید. دوم و مهم‌تر اینکه از خودتان بپرسید چرا این فکر به ذهن شما آمد؟ در حقیقت باید از خودتان بپرسید چه چیزی باعث شده که این‌طور فکر کنید. وقتی مرتب این سؤال‌ها را از خودتان بپرسید متوجه خواهید شد که افکار و باورهای شما چیست و چرا در ذهنتان شکل گرفته است.

✅چرا می‌خواهید یک باور را تغییر بدهید

اگر تصمیم دارید یک باور را در ذهنتان عوض کنید باید دلیل این کارتان را بدانید. پس حتماً با خودتان به این سؤال جواب بدهید که چرا می‌خواهید تغییر کنید؟ این کار باعث می‌شود شما انگیزه و هدف مشخصی برای کارتان پیدا کنید. و در نتیجه شانس موفقیت شما برای تغییر بیشتر خواهد شد.

✅ برای تغییر باورها خودتان را در معرض تجربیات جدید قرار دهید

ما همیشه به شکلی رفتار می‌کنیم که باورهایمان تأیید بشوند. برای مثال افرادی را در نظر بگیرید که همیشه در رابطه‌هایشان شکست می‌خورند. شاید در نگاه اول، شما آنها را افرادی بدشانس بدانید. اما واقعیت این است که ضمیر ناخودآگاه آنها همیشه به دنبال پیداکردن آدم‌هایی است که دیریازود آنها را تنها می‌گذارند.

این افراد در ذهنشان باوری دارند راجع به اینکه دیگران طردکننده و ناایمن هستند. و به همین خاطر به‌صورت ناخودآگاه همیشه به دنبال آدم‌هایی می‌گردند که این باور را تأیید کنند. اما گاهی اوقات ماجرا بسیار ساده‌تر از این است. برای مثال شما معمولاً دوستان و تجربیاتی را انتخاب می‌کنید که همسو با باورهایتان باشند. و این به معنای آن است که باورهای ما هیچ‌وقت به چالش کشیده نمی‌شوند.

به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال راهی برای تغییر باورهایتان هستید در اولین قدم خودتان را در معرض تجربیات جدید قرار بدهید. این تجربیات به شما کمک می‌کند دنیا را از زاویه‌های دیگری هم ببینید. و در نتیجه سبک‌های جدیدی از تفکر را یاد خواهید گرفت. برای رسیدن به این هدف می‌توانید از سفرکردن، ارتباط با آدم‌های جدید، خواندن کتاب‌های جدید و… استفاده کنید.

✅برخلاف باورهایتان رفتار کنید

رابطه بین فکر و رفتار ما به‌صورت یک چرخه است. یعنی به همان اندازه که شما بر اساس فکرهایتان رفتار می‌کنید، رفتارهای ما نیز روی افکارمان تأثیر می‌گذارند. رفتار شما می‌تواند یک باور را در ذهنتان پررنگ‌تر کند؛ یا به‌طورکلی آن را تغییر بدهد. به همین خاطر روان‌شناسان توصیه می‌کنند که یک راه مطمئن برای تغییر باورهایتان این است که از تغییر رفتارها شروع کنید.

برای رسیدن به این مهارت در نظر بگیرید که می‌خواهید چه باورهایی را و به چه شکل در ذهنتان تغییر بدهید. سپس بر اساس آن، رفتارهای هدف تعیین کنید. با انجام‌دادن این رفتارها، به‌مرورزمان شما متوجه تغییر در افکارتان نیز خواهید شد.

✅ برای تغییر باورها شواهد له و علیه هر باور را پیدا کنید

یک تکنیک بسیار قوی برای تغییر باورها این است که شواهد له و علیه آن فکر را پیدا کنید. برای این کار فکری که در ذهنتان دارید را روی کاغذ بنویسید. برای مثال شاید فکر شما این باشد که برای دوست‌داشتنی‌بودن باید همیشه تابع دیگران باشید. سپس صفحه کاغذ را به دو ستون تقسیم کنید. در یک ستون شواهدی را بنویسید که فکر شما را تأیید می‌کنند. این شواهد در واقع تجربیاتی هستند که شما در زندگی‌تان داشته‌اید.

در ستون دیگر شواهد علیه این فکر را بنویسید. چه مواقعی وجود داشته که برخلاف فکرتان رفتار کرده‌اید اما دیگران شما را دوست داشته‌اند؟ یا چه زمان‌هایی بوده که شما بر اساس همین فکر رفتار کرده‌اید اما دیگران برخورد خوبی با شما نداشته‌اند؟ وقتی این کار را انجام بدهید متوجه می‌شوید افکارتان به‌اندازه‌ای که فکر می‌کنید هم درست و قطعی نبوده‌اند.

مشاور چه کاری برای تغییر باورها و فکر شما انجام خواهد داد؟

شاید تغییردادن افکار در قدم اول به نظر شما مسئله ساده‌ای بیاید. خیلی وقت‌ها ما فکر می‌کنیم که از امروز به بعد زندگی‌مان می‌توانیم فکرهای جدیدی را در ذهنمان شکل بدهیم. اما واقعیت این‌طور نیست. تحقیقات روان‌شناسان نشان می‌دهد که باورهای قبلی ما به این سادگی تسلیم نمی‌شوند.

بلکه این باورها برای بقای خودشان در ذهن شما تلاش می‌کنند. و یکی از نتایج این تلاش این است که شما هر وقت بخواهید به شکل دیگری فکر یا رفتار کنید دچار اضطراب می‌شوید. این اضطراب معمولاً به این خاطر است که ما به راه جدیدی که انتخاب کرده‌ایم باور نداریم. و دلمان می‌خواهد به همان سمتی برگردیم که از اول زندگی با آن آشنا بوده‌ایم.

به همین خاطر اگر به دنبال تغییردادن افکارتان هستید بهترین راهکار این است که از یک مشاور کمک بگیرید. مشاورین باتوجه‌به تخصص و تجربه‌ای که دارند به شما کمک می‌کنند تا باورهای اشتباه یا همان طرح‌واره‌های معیوبتان را شناسایی کرده و سپس قدم‌به‌قدم برای تغییر این وضعیت به شما کمک می‌کنند. این مسئله یک برنامه علمی و مشخص است که از تغییردادن افکار و رفتارها تا احساسات شما را در خود جای داده است. پس اگر فکر می‌کنید زمان آن رسیده که بعضی از باورهایتان را تغییر بدهید بهتر است کمک‌گرفتن از یک مشاور متخصص را در اولویت برنامه‌هایتان قرار بدهید.

سؤالات متداول