حتما شما هم توسط فیلم‌های سینمایی و یا برنامه‌های مستند تا حدی با اختلال احتکار یا انباشت گری آشنا هستید. اما آیا می‌دانستید که این اختلال یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است. در واقع انباشت گری ریشه در اضطراب و استرس حل نشده‌ای دارد که سال‌ها بیمار را همراهی می‌کند. با وجود اینکه انباشت گری موجب به هم ریختگی محل زندگی آن‌ها می‌شود، اما باز هم تمایل شدیدی به نگه داشته وسایل به درد نخور دارند. هر کسی ممکن است از دور ریختن برخی وسایل اجتناب کند، این موضوع در مورد افراد مبتلا به اختلال احتکار گستره وسیع‌تری دارد که در ادامه درباره آن شرح داده‌ایم. برای دریافت مشاوره وسواس کلیک کنید.

منبع: اختلال احتکار یا انباشت گری | نشانه ها و راه درمان اختلال ذخیره سازی

تعریف علمی اختلال احتکار

اختلال احتکار ، انباشت گری یا ذخیره سازی یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است. افراد مبتلا، مشغولیت ذهنی زیادی با اشیاء پیرامون خود دارند. همین مسئله باعث می‌شود که فارغ از ارزش وسیله‌ها، نتوانند چیزی را دور بیاندازند و در نتیجه وسایل گوناگونی را در اطراف خود نگهداری می‌دارند. برای آشنایی با سایر اختلالات اضطرابی کلیک کنید.

نشانه های تشخیصی اختلال احتکار یا انباشت گری در DSM5

برای فرد همیشه دور ریختن سخت است. ارزش کالا هیچ اهمیتی ندارد.

او حس می‌کند که روزی این وسایل به درد می‌خورد. با احتکار استرس ناشی از نبودن ملزومات را کاهش می دهد.

آنقدر انباشت گری ادامه می‌یابد تا جایی که در خانه جایی خالی نخواهد بود.

اختلال عمده ای در عملکرد کاری، تحصیلی، زندگی روزمره و… فرد ایجاد می‌شود

این رفتارها را نتوان به دلایل پزشکی ویا مصرف مواد ارتباط داد.

هیچ کدام از سایر اختلالات dsm نمی‌توانند نشانه های اختلال احتکار را توجیه کنند.

علائم اختلال احتکار

خیلی از آدم‌ها شاید به خاطر خساست یا علاقه به جمع کردن کلکسیون از دور انداختن اشیاء گوناگون امتناع کنند؛ اما آیا همه این افراد به اختلال انباشت گری مبتلا هستند؟ پاسخ به این سوال منفی است. تشخیص اختلال انباشت گری از جانب متخصصان تنها زمانی مطرح می‌شود که علائم زیر به عنوان ملاک تشخیصی در فرد مشاهده شود.

1. بیمار فارغ از ارزشمندی اشیاء مشکل زیادی در دور انداختن وسایل دارد. یعنی حتی بی‌ارزش‌ترین اجسام را هم به این فکر که روزی به درد می‌خورند، نگه می‌دارد. (مثل روزنامه های سال های گذشته، در بطری نوشابه، جعبه های تلویزیونی که سوخته….)
2. – آنچه که باعث می‌شود بیمار نتواند اشیاء را دور بیاندازد، اعتقاد او مبنی بر مورد استفاده قرار گرفتن‌شان در آینده است. همچنین مبتلایان به اختلال احتکار در صورت دور انداختن وسایل احساس ترس و اضطراب می‌کنند از همین رو با نگهداری از آن‌ها در محیط پیرامون خود تلاش می‌کنند از تجربه اضطراب اجتناب نمایند.
3. – احتکار و انباشت وسایل مختلف در محیط زندگی باعث اختلال در عملکرد روزانه فرد در جنبه های مختلف زندگی می شود.
4. – رفتار انباشت گری در اثر مصرف دارو یا یک عارضه پزشکی نظیر تومور مغزی حادث نشده است.
5. – این اختلال با علائم اختلال روانشناختی دیگری به طور بهتر توجیه نمی شود.

سبب شناسی اختلال احتکار

متخصصان در پژوهش‌های خود در مورد وسواس و اختلالات مرتبط با آن تاکید می‌کنند که علت مشخصی برای بروز این مشکلات وجود ندارد. بلکه عوامل مختلفی در تعامل با یکدیگر می‌توانند در بروز طیف بیماری‌های‌وسواس نقش داشته باشند. عوامل وراثتی، وجود تفاوت‌هایی در ساختار مغز، وجود الگوهایی از رفتار احتکار در خانواده، تجربه شرایط بد اقتصادی و نگرانی دائمی در مورد از دست دادن اموال؛ همگی از جمله عوامل موثر در بروز این اختلال هستند.

میزان شیوع اختلال انباشت گری

در مورد میزان شیوع اختلال احتکار در جمعیت عمومی اطلاعات کشوری دقیقی در دسترس نیست. مطالعات تخمین می‌زنند که میزان ابتلا به این اختلال در ایالات متحده آمریکا بین 2 تا 6 درصد باشد. همچنین شواهد حاکی از آن است که انباشت گری در هردو جنس تظاهر می‌کند و طبق آمار شیوع آن در مردان بالاتر است.

درمان اختلال انباشت گری

برای درمان اختلال احتکار لازم است که ابتدا به یک متخصص در حوزه سلامت روان نظیر روانشناس یا روان پزشک مراجعه کنید. درمانگر با انجام مصاحبه بالینی یا استفاده از آزمون‌های روان شناختی ارزیابی دقیقی از وضعیت سلامت روان بیمار به دست خواهد آورد. در صورت مطرح شدن تشخیص اختلال احتکار درمانگر گزینه‌های درمانی مختلفی را پیش روی خواهد داشت.

برای مثال در بسیاری از موارد این مشکل به کمک رواندرمانی با رویکرد شناختی رفتاری درمان خواهد شد. در صورتی که شدت اختلال احتکار بسیار زیاد باشد یا مشکلات روانشناختی دیگری نیز وجود داشته باشد درمان با داروهای ضداضطرابی و ضد افسردگی نیز می‌تواند روند درمان را تسهیل کند. با این حال توجه به این مسئله بسیار حائز اهمیت است که هرگز از داروهای روانپزشکی به طور سرخود استفاده نکنید و حتما پیش از مصرف و همچنین قبل از قطع داروها با متخصص مشورت نمایید. برای شروع روی درمان وسواس کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلال احتکار می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول