در دوران نوجوانی یکی از مسائل مهم پی بردن به علل اشتباهات نوجوان و نحوه واکنش مناسب والدین نسبت به این اشتباهات است. در واقع نوجوانان در حال تجربه شرایط جدیدی در زندگی هستند و بخاطر نداشتن تجربه کافی یا بی توجهی به صحبت‌های والدین معمولا دچار اشتباهاتی می‌شوند. در این مواقع نقش والدین در مواجهه با این اشتباهات بسیار موثر است چراکه واکنش نامناسب می‌تواند باعث آسیب‌ها و پیامدهای ناگواری برای نوجوان شود و برخورد صحیح نیز به رشد و افزایش کیفیت زندگی او کمک می‌کند. با این حال با توجه به اینکه اشتباهات نوجوانان یک پدیده شایع در میان تمامی آن‌ها است در ادامه به بررسی بیشتر آن خواهیم پرداخت. در صورت بروز هر گونه مشکل ارتباطی با نوجوان خود می‌توانید مشاوره نوجوان دریافت کنید.

 منبع: اشتباهات نوجوان | علل و نحوه برخورد با اشتباهات نوجوانان

چرا نوجوانان اشتباه می کنند؟

عدم رشد کامل مغز از علل اشتباهات نوجوان

بخش پیش پیشانی مغر، مسئولیت رفتار بالغانه در فرد را به عهده دارد. این بخش از مغز هنوز به حد کافی در نوجوانان رشد نکرده و رفتار آن‌ها در برخی از مواقع تحت کنترل بخش‌های منطقی مغز نیست. به عبارتی آن‌ها توجهی به بررسی چرایی رفتار خود یا پیامدهایی که ممکن است برای فرد ایجاد شود، ندارند.

نوجوانان تحت تأثیر همسالان قرار دارند

برخلاف دوران کودکی که والدین برای کودک مرجع قدرت هستند و هر رفتاری منوط به اجازه آن‌هاست، نوجوانان معمولاً به سمت گروه همسالانشان تمایل دارند. مورد توجه و پذیرش قرار گرفتن از سوی دوستان در این مرحله تا حدی اهمیت دارد که آن‌ها حاضرند بسیاری از کارها را برای رضایت دوستانشان انجام دهند.

نوجوانان تجربه کافی ندارند

اشتباهات نوجوان اغلب به این خاطر ایجاد می‌شود که آن‌ها تجربه کافی برای برخورد با شرایط مختلف و عکس‌العمل‌هایی که می‌بایست نشان دهند، ندارند.

نوجوانان دوست ندارند به توصیه دیگران توجه کنند

در این دوره، نوجوانان نسبت به صحبت‌های مراجع قدرت نظیر والدین یا معلمین یک نگاه بدبینانه دارند. آن‌ها دوست ندارند که هیچ‌کس نصیحتشان کند و به همین خاطر معمولاً توصیه‌های دیگران را بی‌توجه، کنار می‌گذارند.

اشتباهات نوجوان

1- رفتارهای پرخطر

یک تفکر اشتباه در دوره نوجوانی، احساس قهرمان بودن است به این معنا که فرد احساس می‌کند قدرت انجام هرکاری را دارد. قهرمانان علاوه بر توانمند بودن، آسیب‌پذیر هم نیستند. درنتیجه نوجوانان احساس می‌کنند خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند. با توجه به این ویژگی‌ها و هیجان‌طلبی، آن‌ها معمولاً به سراغ رفتارهای پرخطر می‌روند. این رفتارها می‌تواند شامل فرار از مدرسه، رانندگی با ماشین بدون داشتن گواهینامه و تسلط کافی، مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر و همچنین تجربه رابطه جنسی پرخطر باشد.

رفتارهای پرخطر به دلیل پیامدهای منفی و سنگینی که دارند به این نام خوانده می‌شوند. درنتیجه تمایل نوجوانان به انجام این رفتارها، آنان را در معرض آسیب‌های بسیاری قرار می‌دهد.

برای آشنایی با بهترین روش های رفتار با نوجوان پرخاشگر کلیک کنید.

2- هم‌شکلی طلبی از رایج‌ترین اشتباهات نوجوان

هم‌شکلی طلبی، یک اشتباه شناختی در این دوره سنی است. نوجوانان تمایل دارند که خود را کاملاً شبیه به دوستانشان کنند تا از پذیرش آن‌ها برخوردار شوند. همچنین نوجوان باور دارد که اطاعت از معیارهای گروه دوستان، امری الزامی و غیرقابل تغییر دادن است. بسیاری از رفتارهای نامطلوب در نوجوانان به‌صورت گروهی اتفاق می‌افتند.

برای مثال انجام رفتارهای بزهکارانه، فرار از مدرسه و مصرف الکل یا مواد مخدر معمولاً به این دلیل انجام می‌شوند که نوجوانان این رفتار را در میان دوستانشان نیز مشاهده می‌کنند و نمی‌خواهند از جانب آن‌ها طرد شوند. با توجه به آسیب‌هایی که پیروی کورکورانه می‌تواند برای هر فردی ایجاد کند، هم‌شکلی طلبی عوارض بسیاری را برای نوجوان ایجاد خواهد کرد.

3- مشکلات رفتاری در مدرسه

اهمیت ندادن به درس و تحصیل، بدرفتاری با معلمان، فرار از مدرسه و بی‌توجهی به قوانین مدرسه، ازجمله مصادیق این رفتار هستند. همان‌طور که گفتیم نوجوانان در این سن قدرت چندانی برای پیش‌بینی پیامد رفتارهایشان ندارند و در بسیاری از مواقع از روی هیجانات زودگذر یا به دلیل همراهی با دیگران، دست به انجام رفتارهایی می‌زنند. با توجه به آسیبی که این قبیل از رفتارها می‌تواند برای آینده تحصیلی فرد ایجاد کند، از آن به‌عنوان اشتباه یاد می‌شود.

4- روابط عاشقانه غلط از رایج‌ترین اشتباهات نوجوان

با ورود به دوران بلوغ، نوجوانان به سمت جنس مخالف تمایل پیداکرده و نسبت به پیدا کردن یک شریک عاطفی حساس می‌شوند. این در حالی است که ذهن آن‌ها هنوز توانایی برخورد بالغانه با مسائل احساسی را پیدا نکرده است. آسیب‌های مختلفی که از روابط عاطفی نامناسب در این سن برای فرد ایجاد می‌شود می‌تواند جبران ناپذیر باشد. همچنین بسیاری از افراد بالغ و سودجو، در قالب برقراری روابط عاطفی به سوء استفاده از نوجوانان و به‌ویژه دختران می‌پردازند.

5- بی‌توجهی به سخنان پدر و مادر

نوجوانان دیگر خود را به‌عنوان کودک قبول ندارند. به همین خاطر تلاش می‌کنند تا از رفتارهای کودکانه و ازجمله توجه به صحبت‌های والدین، دوری کنند. آن‌ها در این سنین به میزان قابل‌توجهی حرف‌شنوی خود را نسبت به والدین از دست می‌دهند حال‌آنکه والدین مهم‌ترین منبع برای کسب تجربه و یادگیری فرزندشان هستند. بی‌توجهی به صحبت‌های والدین، عواقب ناخوشایند بسیاری را برای آن‌ها به دنبال خواهد داشت.

برای آشنایی با نحوه از بین بردن بی احترامی نوجوان به والدین کلیک کنید.

6- استفاده بیش‌ازحد از فضای مجازی

فضای مجازی، به همان اندازه که می‌تواند مطلوب و مورداستفاده باشد، قدرت هدر دادن وقت و از بین بردن زمان نوجوانان را نیز دارد. وقت‌گذرانی‌های بیش‌ازحد در فضای مجازی، یکی از رایج‌ترین اشتباهات در گروه سنی نوجوانان هست.

7- توجه بیش‌ازحد به‌ظاهر از رایج‌ترین اشتباهات نوجوان

یک تفکر اشتباه در نوجوانی این است که آن‌ها احساس می‌کنند، توجه تمامی افراد به سمت آن‌هاست. درنتیجه زمان بسیاری را صرف ظاهر و نحوه برخورد خود می‌کنند.

واکنش مناسب والدین در برابر اشتباهات نوجوان

نحوه واکنش نشان دادن والدین و اطرافیان در برابر اشتباهات نوجوان، یکی از مهم‌ترین عوامل در تربیت نوجوانان است. درواقع واکنش نشان دادن مناسب در برابر اشتباهات فرزندتان باعث تربیت بهتر و تبدیل‌شدن او به فردی کارآمدتر خواهد شد. به‌عنوان یک اصل به خاطر داشته باشید که فرزندان می‌بایست از جانب شما محبت و پذیرش بی‌قیدوشرط دریافت کنند. این به آن معناست که علی‌رغم پیش آمدن هر اتفاقی، فرزندتان باید احساس کند که شما هنوز دوستش دارید.

در درجه دوم به نحوه صحبت با فرزندتان توجه داشته باشید. شما می‌بایست به او کمک کنید تا خودش دلایل اشتباه بودن یک رفتار را کشف کند و نسبت به پیامدهای آن آگاه باشد. در این صورت فرزندتان تبدیل به فردی بالغ و آگاه خواهد شد.

برای اطلاع بیشتر در زمینه رفتار صحیح با نوجوان کلیک کنید.

پیامدهای واکنش نامناسب والدین در برابر اشتباهات نوجوان

چنانچه رفتار شما حالت نصیحت و یا نگاه از بالا به پایین داشته باشد، در فرزندتان اثر نخواهد کرد. هنگامی‌که با لحنی تند با اشتباهات فرزندتان برخورد می‌کنید و یا او را تنبیه می‌کنید، رفتار شما چند پیامد نامناسب ایجاد خواهد کرد.

شکستن غرور فرزندتان

اولین و ساده‌ترین آسیب رفتار شما در برابر اشتباهات نوجوان ، از بین رفتن غرور فرزندتان و احساس خجالت‌زدگی او است. به‌ویژه هنگامی‌که شما این بدرفتاری را در مقابل چشم دیگران انجام داده باشید، فرزندتان بیشتر سرافکنده خواهد شد. این سرافکندگی‌ها تأثیر نامطلوبی در روحیه فرزندتان خواهد گذاشت و ممکن است رابطه‌اش با شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. برای آشنایی با علل و راه های رفع بداخلاقی نوجوان کلیک کنید.

ناکارآمد شدن فرزندتان

هنگامی‌که به فرزندتان اجازه ندهید، تجارب مختلفی داشته باشد و بسیاری از خطرات را تجربه کند، او در سنین بزرگ‌سالی، برای اداره کردن خود و زندگی، ناکارآمد خواهد بود. بسیاری از اشتباهات و شکست‌های بزرگ‌سالان به این خاطر ایجاد می‌شود که در سنین پایین‌تر تجربیات کافی نداشته‌اند.

ضعف عزت‌نفس در فرزندتان

رفتار نامناسب شما در قبال اشتباهات بزرگ یا کوچک فرزند نوجوان تان، گاهی اوقات باعث می‌شود که او نسبت به توانمندی‌های خود شک کرده و احساس کند که از عهده هیچ کاری به‌درستی برنخواهد آمد.

وابستگی بیش‌ازحد

اگر مانع تجربه و اشتباه در فرزندتان بشوید، این به معنای آن است که شما او را در تصمیم‌گیری و عمل کردن به خود وابسته کرده‌اید. به خاطر داشته باشید که با رسیدن به سنین بزرگ‌سالی، نمی‌توانید به ناگهان، این وابستگی را از بین ببرید.

ایجاد ناسازگاری‌های رفتاری

گاهی اوقات فرزندان ما، در مقابل رفتارهای تند و محدودکننده، اقدام به مقابله‌به‌مثل می‌کنند. در این شرایط آن‌ها به‌ اصطلاح لجبازتر می‌شوند و در مقابل شما ایستادگی خواهند کرد.

جمع‌بندی پایانی

نوجوانی بازه سنی است که فرد می‌خواهد خود را به‌عنوان بزرگ‌سال نشان دهد. در این میان، بی‌تجربه بودن و یا کامل نشدن رشد تفکر منطقی در فرد، باعث می‌شود که گاها اشتباهاتی در رفتارهای او ایجاد شوند. این اشتباهات نوجوان می‌بایست از جانب والدین با برخوردی مناسب هدایت‌شده و نوجوان خودش دلیل اشتباه بودن رفتار و پیامدهای آن را کشف کند. برای اطلاعات بیشتر مقاله روانشناسی نوجوان را مطالعه نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اشتباهات نوجوان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سؤالات متداول