برای بسیاری از خانواده‌ها نحوه رفتار با سالمندان به موضوعی چالش‌برانگیز تبدیل شده است؛ چراکه در نتیجه رفتار نادرست با سالمندان، با آن‌ها به مشکل خورده‌اند. فرزندان و اطرافیان سالمندان باید از چگونگی رفتار با آن‌ها اطلاع داشته باشند تا بتوانند به سازگاری با یکدیگر برسند. بسیاری از سالمندان در این سنین برگشت به دوران کودکی را تجربه می‌کنند و به همین دلیل برخی صفات همچون لجبازی، بهانه‌گیری و … در شخصیت آن‌ها به وجود می‌آید و همینطور در برابر مسائل پیرامون حساسیت بیشتری از خود نشان می‌دهند و زودرنج‌تر از گذشته هستند. همین موارد می‌تواند سبب سردرگمی و ناتوانی فرزندان در نگهداری و مراقبت از والدین‌شان شود. در صورتی که در زمینه رفتار با سالمندان مشکل دارید، در ادامه راهکارهای موثر در این زمینه آورده‌ایم. برای دریافت مشاوره خانواده در ارتباط با سالمندان کلیک کنید.

منبع : رفتار با سالمندان

اهمیت رفتار صحیح با سالمندان

رفتار صحیح با سالمندان جزو وظایف فرزندان می‌باشد و علاوه بر ایجاد رابطه مناسب بین سالمند و فرزند، سبب افزایش سلامت روان فرزندان نیز می‌گردد. 

بسیاری از افراد در شرایطی از زندگی قرار دارند که باید از پدر و یا مادر سالمند خود مراقبت کنند. گاهی والدین سالمند در کنار مراقبت‌هایی که متناسب با سن‌شان نیاز دارند، به برخی بیماری‌های روحی و روانی نیز مبتلا می‌شوند که همین موضوع شرایط مراقبت از آن‌ها را سخت‌تر می‌کند.

شاهد تحلیل رفتن عزیزترین افراد در زندگی بودن، خود فشار روحی و روانی زیادی را برای فرزندان به همراه دارد که تغییرات رفتار سالمندان نیز می‌تواند آن را تشدید کند.

اگر فرزندان از نحوه رفتار صحیح با سالمندان اطلاع نداشته باشند، ضمن اینکه خود هر روزه تحت فشار روانی بالایی قرار می‌گیرند؛ در ارتباط با والدین‌شان نیز دچار مشکل می‌شوند. این در حالی است که اگر افراد سعی کنند میزان شناخت خود را از این دوران افزایش دهند، می‌توانند آرامش و رضایت روانی بیشتری تجربه کنند.

نکاتی در ارتباط با رفتار با سالمندان

رفتار درست و صحیح با سالمندان ناشی از شناخت و درک متقابل است. در واقع افراد می‌توانند با پرورش احساس همدلی و افزایش آگاهی در مورد دوران سالمندی، رفتار درست را با سالمندی که مراقب آن هستند در پیش بگیرند. در ادامه به نکاتی در رابطه با رفتار درست با سالمندان اشاره کرده‌ایم.

1.داشتن صبر و همدلی 

فرزندان در وهله اول جهت داشتن رفتار درست با سالمندان باید صبر و همدلی را در خود تقویت کنند. با افزایش سن برخی ویژگی‌های شخصیتی در افراد سالمند پررنگ‌تر می‌شود و یا شکل می‌گیرد. این ویژگی‌ها گاهی می‌تواند صبر اطرافیان را لبریز کند و آن‌ها را به ستوه بیاورد. 

به طور مثال لجبازی، بهانه گیری، کندی حرکات، فراموشی، حواس‌پرتی، مشکلات جسمی و روحی و … همگی از مواردی است که نیازمند توجه بیشتر اطرافیان می‌باشد. بهتر است در چنین مواقعی سعی کنید خود را جای سالمند بگذارید، خواهید دید که این موارد خارج از کنترل اوست. در واقع شما برای درک بیشتر سالمندان باید مهارت همدلی را در خود تقویت کنید.

اگر رفتارهای سالمند سبب ایجاد هیجانات منفی در شما شده است، سعی کنید برای مدتی از او فاصله بگیرید و به خودتان زمان دهید تا بتوانید در شرایط آرام‌تری با او برخورد داشته باشید. 

فقط در نظر داشته باشید خلقیات و رفتارها در دوران پیری تثبیت می‌شوند و تغییر دادن آن‎‌ها آسان نیست. بنابراین نباید مربی تربیت سالمندان شوید چراکه تغییر خلق و خو در دوران پیری محال به نظر می‌رسد. 

2.درخواست به جای دستور 

بسیاری از افراد فکر می‌کنند که می‌توانند با سالمندان همانند کودکانشان رفتار کنند. به همین دلیل وقتی خواسته‌ای دارند؛ از لحن دستوری استفاده می‌کنند. دستور دادن به سالمندان تاثیرات منفی بر روی روحیه آن‌ها می‌گذارد و حس از دست دادن حرمت و جایگاه را در آن‌ها ایجاد می‌کند.

بنابراین لازم است با سالمندان با احترام رفتار گردد و به جای مطرح کردن خواسته با لحن دستوری، از آن‌ها درخواست شود. این موضوع ضمن اینکه سبب حفظ شخصیت و افزایش عزت نفس سالخوردگان می‎‌شود، رابطه میان آن‌ها با فرزندان را نیز بهبود می‌بخشد. 

3. نداشتن دید بالا به پایین

برخی از افراد به دلیل اینکه از نیروی جوانی برخوردار هستند، دارای دید بالا به پایین نسبت به افراد مسن می‌باشند. در واقع آن‌ها در جایگاهی بالاتر قرار می‌گیرند و به سالمندان امر و نهی می‌کنند.

این نوع از رفتارها سبب می‌شود که سالمندان احساس کنند که جایگاه آن‌ها به عنوان بزرگ‌تر زیر سوال رفته است و تبدیل به انسانی شده‌اند که دائما باید از فرزندشان اطاعت نمایند.

بنابراین فرزندان باید تلاش کنند زمانی که در حال صحبت با سالمندان هستند، به گونه‌ای رفتار کنند که نشان دهند که در کنار عزیزترین‌های زندگی خود باشند. 

4. حرکت در جهت توانمندسازی سالمندان

گاهی اطرافیان یک سالمند احساس می‌کنند هر چه از او بیشتر مراقبت کنند و کارهایش را تمام و کمال انجام دهند؛ لطف بزرگی به او کرده‌اند. در حالی که این نوع رفتار با سالمندان سبب می‌شود که آن‌ها روز به روز ضعیف‌تر و ناتوان‌تر از گذشته شوند و احساس کنند که در سنین ناتوانی و از کارافتادگی قرار گرفته‌اند.

رفتار درست با سالمندان این است که به گونه‌ای با آن‌ها برخورد شود که توانمندی‌شان را افزایش دهد. بسیاری از سالمند ها که مشکلات جسمی و روانی خاصی ندارند، می‌توانند به راحتی از عهده کارهای خود برآیند. 

بنابراین لازم است فرزندان این اجازه را به سالمندان بدهند که خودشان کارهای خود را انجام دهند. البته این موضوع به این معنی نیست که نباید به کارهای سالمندان رسیدگی شود بلکه باید در این جهت به او کمک شود تا آن‌ها بتوانند فعال بمانند و توانایی انجام کارهای خود را از دست ندهند.

5. رفتار مبتنی بر آگاهی با سالمندان

گاهی کمبود شناخت انسان‌ها از یکدیگر و نداشتن آگاهی، سبب می‌شود که با یکدیگر بدرفتاری‌هایی را داشته باشند. دوران سالمندی نیز دارای پیچیدگی‌هایی است که نیازمند افزایش آگاهی و شناخت نسبت به آن می‌باشد. دلیل این موضوع این است که زمانی افراد می‌توانند به سالمندان کمک کنند که نیازهای آن‌ها را بشناسند و درک کنند.

بسیاری از رفتارهای سالمندان می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری در آن‌ها باشد که نسبت به آن اطلاعی نداشته باشند؛ به طور مثال بیماری آلزایمر در ابتدا با تغییر رفتار فرد آغاز می‌شود. 

اغلب سالمندان در این دوره دچار بی‌تفاوتی عاطفی، بدبینی و … می‌شوند که همگی می‌تواند شروعی برای یک اختلال باشد. شناخت این علائم و آگاهی از آن‌ها می‌تواند از بسیاری از بدرفتاری‌هایی که صورت می‌گیرد، جلوگیری کند.

6.حفظ احترام به سالمندان

سالمندان به عنوان افرادی در زندگی ما هستند که باید حرمت و جایگاه آن‌ها حفظ شود. احترام گذاشتن به سالمندان حس ارزشمندی را در آن‌ها تقویت می‌کند؛ به طوری که آن‌ها احساس می‌کنند که شما قدردان زحمات‌شان طی سالیان گذشته در زندگی‌شان هستید.

در این سن ممکن است سالمندان بیش از گذشته زودرنج و احساسی باشند و یا بر روی موضوعات اطراف خود حساسیت بیشتری را نشان دهند. در چنین شرایطی فرزندان وظیفه دارند که بیش از گذشته به پدر و یا مادر سالمند خود توجه کنند تا احساس سربار بودن را از آن‌ها بگیرند. مشورت با سالمندان در تصمیمات مهم زندگی و گذراندن وقت با آن‌ها، احساس مفید بودن را برای‌شان ایجاد می‌کند. ضمن اینکه شما نیز می‌توانید از تجربیات‌شان برای ادامه زندگی استفاده کنید. 

بسیاری از افراد گمان می‌کنند با رسیدگی به مشکلات جسمی و مادی سالمندان لطف و خوبی را در حق آن‌ها تمام کرده‌اند؛ در حالی که این افراد علاوه بر این، نیازمند محبت و عشق عزیزان خود نیز می‌باشند. در صورتی که به نیازهای عاطفی سالمندان رسیدگی نگردد؛ ممکن است آن‌ها دچار افسردگی شوند که تا حد زیادی می‌تواند مشکلات دوران پیری را دو چندان نماید. شما عزیزان می‌توانید برای دریافت راهنمایی در خصوص نحوه رفتار با سالمندان و راهکارهایی برای جلوگیری از بروز مشکلات روانی در آن‌ها با مشاوران مرکز تخصصی ذهن نو تماس حاصل بفرمایید. برای جلوگیری از افسردگی سالمندان کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه رفتار با سالمندان می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سؤالات متداول