در هفته یازدهم بارداری جنین همانند یک انسان کوچک شکل گرفته و رحم در حال بزرگ‌تر شدن است. در این هفته جنین می‌تواند دستانش را مشت کند یا با پاهایش لگد بزند، در نتیجه حرکات جنین در داخل شکم بیشتر می‌شود. مادر نیز ممکن است علائمی مانند یبوست، سردرد، تهوع و خستگی را تجربه کند با این حال حالت تهوع و استفراغ ناشی از حاملگی در این هفته کمتر می‌شود. با توجه به تغییراتی که در هفته یازدهم صورت می‌گیرد آشنایی با این مسائل می‌تواند سبب شناخت و درک بهتر وضعیت و کاهش نگرانی‌های ناشی از آن شود. در کنار توجه به سلامت جسمانی بهره بردن از مشاوره روانشناسی نیز در راستای بهبود سلامت روان مادر نقش بسزایی دارد. در ادامه به بررسی کامل هفته یازدهم خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید.

منبع : هفته یازدهم بارداری چه تغییراتی رخ می دهد؟

وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری

در این هفته از بارداری بدن جنین به طور کامل تشکیل شده و حدود 50 میلی‌متر طول و 8 گرم وزن دارد. شکل‌گیری استخوان‌ها و ریشه‌های دندان هم به تدریج شروع می‌شود. علاوه بر این انگشت‌های دست و پا از یکدگیر جدا شده‌اند و جنین می‌تواند دستانش را مشت کند یا با پاهایش لگد بزند، در نتیجه در این هفته حرکات جنین در داخل شکم بیشتر می‌شود. با این حال این حرکات در داخل شکم برای مادر خیلی قابل تشخیص نیست.

از دیگر تغییرات رشدی جنین می‌توان به تناسب اندازه سر با بدن، رشد ناخن‌های پا، رشد گوش‌ها و راه‌های تنفس انتهای بینی، زبان، کام و نوک سینه اشاره کرد. همچنین در این دوران امکان تعیین جنسیت کودک وجود دارد اما هنوز تشخیص قطعی و دقیق از طریق سونوگرافی زود است.

وضعیت مادر در هفته یازدهم بارداری

در این هفته از دوران بارداری شکم و رحم رشد می‌کند و وزن هم افزایش می‌یابد. برخی از مادران در سه ماه اول بارداری وزن زیادی اضافه نمی‌کنند اما به طور میانگین در این مدت بین 1 تا 2.5 کیلوگرم وزن اضافه می‌شود. اگر افزایش وزن نداشتید نگران نشوید زیرا در سه ماهه بعدی می‌توانید این افزایش وزن را جبران کنید. علاوه بر این برخی از مادران در هفته یازدهم بارداری ممکن است علائمی مانند یبوست، سردرد، تهوع، خستگی، تکرر ادرار و حساس شدن پستان‌ها را تجربه کنند. با این حال در هفته یازدهم حالت تهوع و استفراغ ناشی از حاملگی کمتر می‌شود اما ممکن است همچنان تهوع صبحگاهی وجود داشته باشد.

از آنجایی که تولید مایع آمینوتیک و خون در این هفته در بدن مادر زیاد می‌شود، در نتیجه بدن به مقدار بیشتری آب نیاز دارد. تغییرات ناشی از هورمون و سطح خون در این هفته حتی می‌تواند بر وضعیت مو، ناخن‌ و پوست هم تاثیر بگذارد، به طوری که ممکن است رشد آن‌ها کم یا زیاد شود. احساس کوفتگی و خستگی در این هفته‌ها طبیعی است حتی اگر فعالیتی هم انجام ندهید باز هم احساس خستگی می‌کنید.

یکی دیگر از تغییراتی که در این زمان ممکن است تجربه کنید درد در نواحی بین ناف و کشاله ران است. در صورت وجود گرفتگی و درد در این نواحی می‌توانید به متخصص مراجعه کنید و داروی مورد نظر را مصرف نمایید. به یاد داشته باشید که تحت هیچ شرایطی در دوران بارداری به صورت خودسرانه دارویی مصرف نکنید.

مراقبت‌های لازم در هفته یازدهم بارداری

معاینه توسط متخصص

تا هفته یازدهم بارداری بهتر است حتما یک پزشک متخصص زنان و زایمان برای خود مشخص کنید و تحت نظارت قرار بگیرید. در اولین جلسه سعی کنید تا همسرتان هم حضور داشته باشد. در این جلسات معمولا آزمایش‌ها و معاینات سه ماهه اول بارداری انجام خواهد شد.

مراقبت از وضعیت دندان‌ها

یکی از مسائلی که بسیاری از مادرها به آن توجه نمی‌کنند، وضعیت بهداشت دهان و دندان است. به طور کلی توصیه می‌شود قبل از تصمیم برای بارداری اگر دندان خرابی دارید حتما به دندان پزشک مراجعه کنید سپس برای باردار شدن اقدام کنید زیرا مواد بی‌حسی که برای رفع مشکلات دندان استفاده می‌شود ممکن است بر روی جنین تاثیر منفی بگذارد. با این حال در این دوران بهتر است همیشه مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و به بهداشت دهان و دندان خود رسیدگی کنید.

غربالگری سه ماهه اول بارداری

غربالگری سه ماهه اول بارداری برای مشخص کردن برخی از اختلالات ژنتیکی انجام می‌شود که انجام برخی از این آزمایش‌ها فقط از حدود هفته یازدهم به بعد امکان پذیر است. یکی از این آزمایش‌ها سونوگرافی NT است که از هفته یازدهم تا سیزدهم بارداری صورت می‌گیرد. در این نوع از سونوگرافی پزشک با اندازه‌گیری مایع پشت گردن جنین، امکان تشخیص برخی از اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون و تریزومی 18 را می‌دهد.

نمونه‌برداری پرز‌های جفتی CVS

در برخی شرایط علاوه بر غربالگری سه ماهه اول بارداری، نیاز است تا خانم‌ها آزمایش دیگری هم انجام دهند. در واقع در صورت ناهنجار بودن غربالگری سه ماهه اول، سن بالای مادر و سابقه اختلالات ژنتیکی در خانواده از آزمایش نمونه‌برداری پرزهای جفتی نیز استفاده می‌شود.

تغذیه سالم در هفته یازدهم بارداری

خوردن شیر در این دوران می‌تواند برای مادر مفید باشد. شیر دارای ویتامین A است و مواد مغذی مانند کلسیم و فسفر دارد که برای رشد اسکلت و استخوان و دندان‌ها لازم می‌باشد. می‌توان هر 24 ساعت یک لیتر شیر مصرف کرد با این حال اگر به خوردن شیر حساسیت دارید حتما این مسئله را به پزشک خود اطلاع دهید تا مواد و داروهای جایگزینی برایتان در نظر بگیرد. برای بدست آوردن اسیدفولیک مناسب در این دوران می‌توان از عدس نیز استفاده کرد. عدس برای تشکیل مغز و سیستم عصبی ضروری است و همچنین محافظ قدرتمندی در برابر اختلالات ژنتیکی مرتبط با لوله عصبی می‌باشد.

علاوه بر این خوردن مایعات زیاد نیز برای متعادل نگه داشتن سطح مایع بدن می‌تواند مفید باشد. خوردن زیاد غذاهایی مانند ماهی، غذاهای با کالری بالا، افزودنی‌های غذایی مانند مونوسدیم کلومات و مواد غذایی با سدیم بالا در این دوران توصیه نمی‌شود زیرا مصرف این مواد می‌تواند عوارض جانبی مختلفی بر بدن مادر و جنین بگذارد.

ورزش کردن

ورزش کردن می‌تواند راهی موثر برای رفع خستگی و کوفتگی باشد. ورزش روزانه و آسان همچون پیاده‌روی‌های کوتاه مدت می‌تواند مفید باشد. برای دریافت برنامه ورزشی متناسب با شرایطتتان بهتر است به متخصص مراجعه کنید.

مراقبت‌های روانشناختی

علاوه بر مراقبت‌های جسمانی، خانم‌های باردار باید به سلامت روان خود هم توجه داشته باشند. اضطراب و استرس و به طور کلی هیجانات منفی شدید می‌تواند باعث تولید هورمون‌هایی در بدن مادر شود که بر جنین اثر منفی می‌گذارد. همچنین به دلیل وجود چالش‌های موجود در دوران بارداری از قبیل محدودیت‌ در برقراری رابطه جنسی با همسر برخی زوجین دچار اختلافاتی با یکدیگر می‌شوند که می‌تواند برای سلامت مادر و جنین مضر باشد. بهتر است برای کاهش مشکلات و افزایش سلامت روان خود در طول دوران بارداری حتما با یک روانشناس گفت‌وگو کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول