ترس از پرواز (Pteromechanophobia) همانطور که از نام‌ش پیداست، به ترس از سوار شدن بر هواپیما و هر گونه فعالیتی که مرتبط با بلند شدن از زمین باشد، دلالت دارد. فوبیای پرواز از انواع اختلالات اضطرابی است که ممکن است با سایر اختلالات هراس دیگر همچون آکوافوبیا و کلاستروفوبیا همراه شود. کسانی که دارای پرواز هراسی هستند، از مسافرت کردن با هواپیما، تفریحاتی چون پرش با چتر و پاراگلاید به شدت خودداری می‌کنند. چراکه برای آن‌ها علائمی را همچون سرگیجه، تپش قلب و سستی پاها به همراه دارد. چنانچه فرد بتواند دلایل به وجود آورنده ترس از پرواز را در وجود خود پیدا کند، حتما راه رهایی از این ترس نیز وجود دارد. در ادامه به علل ایجاد فوبیای پرواز و راهکارهای موثر در از بین بردن آن اشاره‌ کرده‌ایم.

منبع : ترس از پرواز و فوبیای هواپیما

ترس از پرواز

کسانی که دچار فوبیای پرواز هستند، در بسیاری از موارد به دلیل ترس از پرواز در زندگی روزمره خود نیز دچار مشکل می‌شوند و در موارد شدید که فوبی‌ارتفاع نیز وجود دارد، حتی بالا رفتن از نردبان، رانندگی کردن روی پل، دیدن چرخ و فلک، ایستادن در تراس و موقعیت‌های مشابه عذاب آور خواهد بود.

ترس از پرواز به ترسی غیرمنطقی، افراطی و شدید گفته می‌شود که معمولا در زمان سوار شدن به هواپیما تشدید پیدا می‌کند، بیمار به طور افراطی نگران از کار افتادن موتورهای هواپیما و بروز هر گونه نقص فنی و در نهایت سقوط است. به همین دلیل به شدت از سوار شدن به هواپیما خودداری می‌کند. ترس از پرواز یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که دارای سه بعد به شرح زیر می‌باشد.

• بعد شناختی : بعد شناختی به افکار فرد پیرامون پرواز، برمی‌گردد. تفکراتی همچون سقوط و نقص فنی
• بعد احساسی : احساس فرد نسبت به پرواز که باعث می‌شود او با فکر کردن به این موضوع دچار ترس شدید، اضطراب، استرس و وحشت‌زدگی شود که می‌تواند منجر به افسردگی و وسواس فکری گردد
• بعد جسمانی : از نظر جسمانی کسی که دچار پرواز هراسی است، علائمی شامل افزایش ضربان قلب، تعریق شدید، سرگیجه، مشکل در تنفس، لرزش دست و پا را در مواجهه با این ترس دارند.

علائم و نشانه های ترس از پرواز

کسانی که مبتلا به بیماری ترس از پرواز هستند، زمانی که در هواپیما قرار می‌گیرند، اولین و مهم‌ترین علائمی که دارند، احساس حالت تهوع است. حالت تهوع و سایر نشانه‌ها به صورت خفیف تا شدید می‌توانند بروز یابند. سایر علائم این فوبیا به شرح زیر هستند. پیشنهاد می‌کنیم مقاله انواع فوبیا را نیز مطالعه کنید.

• گرفتگی در عضلات
• احساس لغزش و لرزش در دست ها وپاها
• تعریق بدن به ویژه کف دست‌ه،
• احساس وحشت یا انقباض عضلات
• تپش قلب شدید
• گریه کردن
• فریاد کشیدن
• حمله‌ی عصبی
• احساس ترس، وحشت و درد در قفسه سینه
• سردرد و سرگیجه

علت ترس از پرواز یا فوبیای پرواز

به طور کلی هر ترسی منشایی دارد که در صورتی که شناسایی شود، روند بهبود با سرعت بیشتری طی خواهد شد. علت ترس از پرواز نیز همانند دیگر ترس‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شود.

• اتفاقات ناگوار در گذشته فرد : برخی از افراد در گذشته، شاهد اتفاق ناگواری در پرواز بوده‌اند، مانند زخمی شدن خودشان یا عزیزانشان در اثر سقوط هواپیما و یا هر شی پروازی
• افکار نادرست : گاهی این تفکرات فرد است که باعث ایجاد ترس از پرواز در او می‌شود.تفکراتی از قبیل اینکه اگر سوار هواپیما شوم، حتما سقوط می‌کند و یا ممکن است کسی مشکلی برای پرواز ایجاد کند و … می‌تواند باعث شکل گیری این نوع فوبیا باشد.
• مکانیسم اکتسابی : بسیاری از افراد ترس از پرواز را یک مکانیسم اکتسابی از زمان بچگی تاکنون می‌دانند به طوری که یادگرفته‌اند که هواپیماها و هر نوع پروازی خطرناک است و احتمال سقوط وجود دارد، مثلا خواهر بزرگ همیشه از اینکه ورزشکاران در پرش از ارتفاع چترشان باز نشود، هراس داشته و روایاتی در این باره گفته می‌شده است.

درمان ترس از پرواز

ترس از پرواز یا فوبی پرواز نیز همانند دیگر ترس‌ها قابل درمان است و روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد که شدت ترس در افراد مختلف تعیین کننده شیوه درمان خواهد بود. در ادامه سعی کرده‌ایم رایج‌ترین شیوه‌های درمانی این فوبیا را ارائه دهیم. برای شروع درمان فوبیا کلیک کنید.

روش اول : شناخت درمانی

در روش شناخت درمانی، درمانگر سعی در تغییر شناخت و افکار فردی که ترس از پرواز دارد، می‌کند؛ چراکه کسانی که دچار فوبی پرواز هستند، ترس بسیار غیرمنطقی از هواپیما دارند که باعث برهم خوردن بسیاری از برنامه‌های کاری و تفریحی آن‌ها می‌شود.

در این روش از کسی که ترس از پرواز دارد خواسته می‌شود که افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کند. برای جایگزینی این افکار می‍تواند از قدم‌های کوچک شروع کنند، به طور مثال سوار زیپ لاین بشود.

روش دوم : حساسیت زدایی منظم

در این روش درمانگر سعی می‌کند به صورت منظم از ترس‌هایی که بیمار نسبت به پرواز دارد، بکاهد. بدین صورت که از او می‌خواهد لیستی را تهیه کند و ترس‌های خود را از ابتدا تا آخر این لیست از کم‌ترین موقعیت ترس تا بیشترین موقعیت، الویت‌بندی کند.

در این نوع درمان، درمانگر به فرد روش‌های ریلکسیشن را می‌آموزد و از او می‌خواهد که از ابتدای لیست که کمترین ترس های او هستند، شروع به تصور کردن موقعیت‌های مختلف نماید به مرور از رویارویی با بزرگترین ترس‌های خود نیز هراسی نخواهد داشت.

روش سوم : مواجهه درمانی

همانطور که اشاره کردیم، کسی که ترس از پرواز دارد، از قرار گرفتن در هواپیما و هر وسیله پرنده‌ای فرار می‌کند. در این روش درمانگر از او می‌خواهد با این ترس خود مقابله کند.

از آنجایی که این رویارویی با ترس ممکن است باعث شدیدتر شدن ترس و اضطراب شود، بهتر است تنها در صورت صلاح دید درمانگر و متخصص از این روش استفاده شود. در موارد شدید این ترس، برای بیمار داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی تجویز می شود.

رفع ترس از پرواز

• در بسیاری از موارد برای قرار گرفتن در هواپیما و درمان آن، واقعیت مجازی پیشنهاد می‌شود، چراکه ضمن اینکه امن است، با کیفیت بالایی ارتفاع را برای فرد شبیه سازی می‌کند.
• اطلاعات خود را پیرامون فوبی پرواز افزایش دهید تا با به کارگیری روش‌های موثر آن را از بین ببرید.
• به دلیل اینکه فوبی پرواز از دیگر ترس‌ها خطرناک‌تر است و ممکن است فرد با قرار گرفتن در این موقعیت دچار استرس و اضطراب شده و اعمال غیرقابل کنترلی انجام دهد که باعث سقوط او و دیگران شود، معمولا برای شرایط حاد این ترس پزشک معالج، بتا بلاکرها یا داروهای آرام‌بخش دیگر را تجویز می‌کند.
• ورزش‌هایی همچون یوگا می‌تواند در حفظ آرامش‌تان به شما کمک کند.
• در رژیم غذایی خود از کافئین کمتری استفاده کنید، چراکه باعث افزایش ضربان قلب و تشدید استرس می‌شود.
• حتما برای رفع ترس از پرواز با یک متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشک که بتواند به شما کمک کند، صحبت کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه انواع ترس می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.