اختلال روان پریشی کوتاه مدت یا سایکوزگذرا یکی از انواع اختلالات طیف اسکیزوفرنیا است. در این اختلال بیمار علائم روانپریشی نظیر توهم و هذیان را در طی مدت 1 روز تا 1 ماه تجربه می‌کند. در واقع این اختلال به حملات سایکوتیک کوتاه مدتی گفته می‌شود که افراد پس از تجربه آن مجددا به سطح عملکرد قبلی خود برمی‌گردند. این اختلال با علائم مختلفی ممکن است خود را نشان دهد، گاه اطرافیان آن را با  اشتباه گرفته و استرس‌های زندگی را عامل اصلی این آشفتگی می‌دانند. عدم توجه به درمان موجب بدتر شدن و تکرار سریع‌تر دوره‌های بیماری می‌شود. برای آشنایی بیشتر با طیف اختلالات و بیماری اسکیزوفرنی کلیک کنید.

منبع : روان پریشی کوتاه مدت

علائم و نشانه های اختلال روان پریشی کوتاه مدت

اختلال روان پریشی کوتاه مدت یا سایکوزگذرا یکی از انواع اختلالات طیف اسکیزوفرنیا است. تفاوت سایکوزگذرا با اسکیزوفرنی در این است که مبتلایان به این اختلال علائم روان پریشی را در طی یک دوره کوتاه مدت تجربه می‌کنند و پس از سپری شدن آن مجددا عملکرد قبلی خود را به دست می‌آورند. طبق تعریف آخرین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان پزشکی سایکوزگذرا حداقل 1 روز و حداکثر 1 ماه طول می‌کشد و در طی این مدت علائم زیر بروز می‌یابند:

• هذیان ( باورهای غلطی که در برابر هرگونه استدلال مقاوم هستند)
• توهم ( مثلا دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند)
• رفتار آشفته بارز یا کاتاتونیک
• گفتار آشفته (مثل بی ربط گویی یا حاشیه روی افراطی)

علل و عوامل خطرساز بروز اختلال روان پریشی کوتاه مدت

متخصصان در تعیین علل و عوامل خطرساز اختلال روان پریشی کوتاه مدت بیش از هرچیز بر عوامل مزاجی یا همان شخصیتی تاکید می‌کنند. آن ها بر این باورند که اختلالات و صفات شخصیتی موجود از قبل نظیر اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و برخورداری از ویژگی‌هایی نظیر کژتنظیمی ادراکی و هیجان پذیری منفی احتمال بروز اختلال روان پریشی گذرا را در افراد افزایش می‌دهند. اگر این ویژگی‌ها در تعامل با عوامل محیطی خطرساز نظیر استرس‌های شدید قرار بگیرند، ریسک دچار شدن به اختلال سایکوزگذرا بیش از پیش افزایش می‌یابد. برای آشنایی با سایر انواع اسکیزوفرنی کلیک کنید.

مشکلاتی که در طی روان پریشی گذرا بروز می یابند

در طی یک دوره سایکوزگذرا بیماران اغلب دست خوش آشوب هیجانی و سردرگمی گسترده‌ای می‌شوند. همچنین در این بازه زمانی تغییرات سریع از یک حالت عاطفی به یک حالت دیگر بسیار شایع است. گرچه همانطور که از نام اختلال پیداست دوره بیماری کوتاه است، اما در همین بازه زمانی کم نیز گاهی افت عملکردی شدید اتفاق می‌افتد.

از همین رو در بسیاری از موارد نظارت برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای بهداشتی و تغذیه‌ای و محافظت از بیمار ضرورت می‌یابد. نکته قابل توجه اینجاست که احتمال خودکشی به خصوص در دوره حاد بیماری بیشتر از حد معمول است و در نتیجه ممکن است برای مراقبت بیشتر نیاز به بستری وجود داشته باشد.

نحوه بروز و سیر اختلال روان پریشی کوتاه مدت

اختلال سایکوزگذرا ممکن است در نوجوانی و اوایل بزرگسالی بیشتر بروز یابد. با این حال احتمال دچار شدن به آن در تمامی سنین وجود دارد. به طور کل میانگین ابتلا به اختلال روان پریشی کوتاه مدت اواسط دهه چهارم عمر است. همچنین زمانی این اختلال مطرح است که علائم سایکوزگذرا باید حداکثر ظرف مدت 1 ماه برطرف شده و فرد به سطح قبلی عملکرد خود بازگردد.

درمان اختلال روان پریشی کوتاه مدت

برای درمان اختلال روان پریشی گذرا بیش از هرچیز دریافت داروهای آنتی سایکوتیک ضرورت دارد. بیمار باید برای کنترل علائمی نظیر توهم و هذیان در طول دوره بیماری به طور منظم زیر نظر یک متخصص قرار داشته باشد و داروهای مورد نیازش را دریافت کند. برای آشنایی با درمان اسکیزوفرنی کلیک کنید.

در زمان‌هایی که علائم خفته هستند، مراجعه به روانشناس برای کسب برخی مهارت‌های زندگی ضرورت دارد. روانشناس کمک می‌‍کند تا با شناخت عوامل استرس زا در زندگی خود و بالا بردن مهارت مقابله با استرس بتوانید از دوره‌های عود بعدی پیشگیری کرده یا آن‌ها را به تاخیر بیاندازید. در نتیجه استفاده از داروها برای کنترل دوره حاد بیماری و استفاده از روان درمانی برای کنترل بلند مدت علائم و به دست آوردن پیش آگهی مثبت اهمیت دارند.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات روانی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.

سوالات متداول